5. Ulusal Arktik Bilimsel Araştırma Seferi, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı sorumluluğunda ve TÜBİTAK MAM Kutup Araştırmaları Enstitüsü koordinasyonunda gerçekleştirildi. Bu sefer kapsamında deniz suyu, sediman, deniz buzu ve buzul örneklerinden elde edilen çevresel DNA (eDNA) analizleri ile CTD cihazlarıyla derinlik bazlı sıcaklık ve tuzluluk ölçümleri yapıldı. Bu çok disiplinli araştırmalar, bölgedeki çevresel dönüşümleri uzun vadeli olarak takip etmeyi amaçlıyor.
Çevresel DNA Analizleri ve eDNA Kapsamı
Araştırmacılar, bölgede yaşayan canlı türlerinin genetik izlerini eDNA analizleriyle takip ederek ekosistemdeki değişimleri biyolojik düzeyde izliyor. Toplanan örneklerde klorofil, organik madde, besin tuzları gibi verilerle birlikte CTD cihazlarıyla alınan fiziksel ölçümler değerlendiriliyor. Bu sayede Atlantik su kütlelerinin kuzeye ilerlemesi ve boreal türlerin Arktik’e yayılması gibi çevresel dönüşümlerin izleri sürülüyor.
Arktik’teki İlk Sistematik İzleme Girişimi
Ulusal Arktik Bilimsel Araştırma Seferi kapsamında Türkiye’nin Arktik’teki ilk sistematik izleme girişimlerinden biri gerçekleştirildi. Katılımcılar, Arktik’te akıllı biyoçeşitlilik izlemeyi hedefleyen çalışmalar yaptı. Deniz suyundan eDNA örnekleri toplanarak çeşitli analizlerle bölgenin biyojeokimyasal özellikleri anlaşılmaya çalışıldı.
CTD Ölçümleri ve Hidrografik Değişimlerin İzlenmesi
Seferde yer alan araştırmacılar, CTD ölçümleriyle suyun farklı derinliklerindeki sıcaklık, tuzluluk ve yoğunluk değerlerini ölçerek su kolonu katmanlarını detaylı bir şekilde inceledi. Bu ölçümler sayesinde iklim değişikliğinin etkileri ve su sütunundaki yapıdaki değişimler takip edilmeye çalışıldı.
Bu kapsamlı çalışma, Arktik biyoçeşitliliğin korunması ve Türkiye’nin kutup araştırmalarındaki bilimsel varlığını güçlendirmeye katkı sağlıyor. Ayrıca, Arktik’teki büyük çevresel değişimlerin biyolojik izlerini takip ederek iklim değişikliğinin ekosistem düzeyindeki etkilerini anlamaya yardımcı oluyor.
